AI pomaga w podejmowaniu decyzji biznesowych? Tak, ale raczej nie w polskich MŚP

Sztuczna inteligencja może analizować dane w czasie rzeczywistym, przewidywać trendy rynkowe, usprawniać procesy i wspierać menedżerów w podejmowaniu szybszych i trafniejszych decyzji. Dla firm działających w dynamicznym i konkurencyjnym środowisku to ogromna szansa. Jednak jak pokazuje raport Fleetcor Poland, 6 na 10 osób decyzyjnych w polskich MŚP nadal nie wykorzystuje wsparcia, jakie daje AI. 

Z raportu W pułapce ofert. Wybory usług dla firmy w MŚP opracowanego przez Fleetcor na podstawie badania przeprowadzonego przez SW Research wynika, że 38 proc. menedżerów z sektora MŚP korzysta ze wsparcia AI w podejmowaniu decyzji. Jednak tylko 6 proc. robi to regularnie. Jednocześnie aż 31 proc. ankietowanych zadeklarowało, że nie zamierza w ogóle używać tego typu narzędzi w procesie decyzyjnym. 

– Widzimy wyraźnie, że chociaż świadomość istnienia narzędzi opartych na AI rośnie, nadal dominuje ostrożność, a nawet sceptycyzm co do ich użyteczności. Czasem można spotkać się też ze stwierdzeniami, że są to rozwiązania drogie i dla większości firm niedostępne – mówi Jan Polívka, dyrektor zarządzający na Europę Zachodnią i Środkową we Fleetcor. – Tymczasem na rynku jest już wiele bardzo dostępnych cenowo rozwiązań przeznaczonych dla mniejszych podmiotów. Oczywiście AI nie zastąpi menedżerów. Wykorzystanie tej technologii może jednak stanowić dla nich realne wsparcie w codziennych obowiązkach – dodaje Jan Polívka. 

Między analizą a intuicją – realia polskich menedżerów 

Stres, presja czasu i decyzje podejmowane „na oko” – tak wygląda codzienność wielu osób zarządzających w małych i średnich firmach. Choć większość deklaruje, że opiera wybory na danych i analizach, wyniki badania pokazują, że w rzeczywistości często wygrywają uproszczenia lub intuicja. 

Aż 64 proc. osób decyzyjnych przyznaje, że ogranicza się do porównania zaledwie kilku ofert, a 28 proc. podejmuje decyzję na podstawie pierwszego wrażenia. Dodatkowo 44 proc. respondentów deklaruje, że często brakuje im danych niezbędnych do podjęcia świadomego wyboru. 

– Jeśli menedżerowie polskich MŚP działają w takich warunkach, to nie powinno dziwić, że jest to dla nich psychicznie obciążające. Ponad połowa z nich stwierdziła w naszym badaniu, że w związku z podejmowanymi decyzjami odczuwa stres, presję lub wypalenie zawodowe. W takich warunkach narzędzia oparte na AI mogą odegrać istotną rolę – wspierać analizę, ograniczać ryzyko błędu, podpowiadać optymalne rozwiązania – uważa Jan Polívka z Fleetcor. – Biorąc na przykład pod uwagę naszych klientów, którzy korzystają z kart paliwowych i telematyki – otrzymują oni bardzo dokładne i obszerne dane na temat pokonywanych przez ich flotę tras, związanego z tym zużycia paliwa i wydatków na ten cel. Dokładne ich przeanalizowanie może przynieść firmie wymierne korzyści – zoptymalizować trasy, usprawnić transport czy ograniczyć związane z nim wydatki. Jednak już przy posiadaniu kilku pojazdów samodzielna analiza tych danych jest wielkim wyzwaniem. Z wykorzystaniem AI można to zrobić znacznie szybciej i prawdopodobnie z lepszym skutkiem – uzupełnia ekspert Fleetcor. 

Gdzie AI już działa – i może działać szerzej 

W firmach, które już wdrożyły rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji, najczęściej wykorzystywana jest ona w procesach związanych z obsługą klienta, planowaniem strategicznym oraz zarządzaniem i analizą danych. 

Jak pokazują wyniki ankiety, w wielu innych obszarach funkcjonowania firmy AI wykorzystywana jest niewiele rzadziej. To świadczy o tym, jak wszechstronne są narzędzia stworzone z wykorzystaniem tej technologii. Z kolei ci, którzy zastosowali ją w jednym obszarze, łatwiej przekonują się do tego, aby wykorzystywać ją szerzej – od operacji codziennych po długoterminowe planowanie. 

– Jako osoba zarządzająca platformą edukacyjną, która już dziś stosuje AI w praktyce, doskonale rozumiem zarówno ogromny potencjał tej technologii, jak i bariery, które mogą powstrzymywać wielu menedżerów przed jej wykorzystaniem. W naszym wypadku sztuczna inteligencja wspiera codzienny proces nauki języków obcych. Efektem wdrożenia naszych autorskich rozwiązań wykorzystujących AI jest wyższe zaangażowanie i szybsze postępy w nauce – mówi Miłosz Ryniecki, współtwórca Fluentbe, szkoły językowej online, która jest pionierem we wdrażaniu AI w procesie nauczania języków obcych. – A to, co działa w edukacji, z powodzeniem może zostać przeniesione na inne obszary zarządzania. AI nie zastępuje człowieka, ale może być jego wsparciem w analizie, syntezie informacji i podejmowaniu decyzji, co w kontekście wspomnianego w raporcie stresu i przeciążenia decyzyjnego może być bezcenne. Szczególnie gdy mówimy o menedżerach, którzy muszą wybierać spośród dziesiątek, a czasem setek ofert – często pod presją czasu i bez dostępu do kompletnych danych – uważa Miłosz Ryniecki. 

Potencjał jest. Czas na odważniejsze decyzje 

Zebrane dane pokazują, że menedżerowie w polskich MŚP obawiają się konsekwencji błędnych wyborów i w związku z tym mają realną potrzebę wsparcia w podejmowaniu świadomych decyzji. Aż 78 proc. respondentów uważa, że błędny wybór usługi o wartości do 50 tys. zł może mieć poważne konsekwencje dla firmy lub ich kariery. W takich okolicznościach łatwo zrozumieć ich ostrożność, ale może ona też skutecznie hamować rozwój i innowacyjność. 

– Wierzymy, że transparentne prezentowanie ofert, to podstawa udanych relacji biznesowych. Dlatego też staramy się kompleksowo i jasno opisywać nasze usługi, np. karty paliwowe, tak aby potencjalni klienci od razu mogli zorientować się która oferta jest dla nich najkorzystniejsza – zaznacza Jan Polívka, dyrektor zarządzający we Fleetcor. – Jednak nawet gdyby każda oferta na rynku była prezentowana w równie przejrzysty sposób, to ich liczba i tak nie pozwoliłaby menedżerom w pełni zapoznać się ze wszystkimi. Dlatego zaufanie nowej technologii i korzystanie ze wsparcia AI w procesie decyzyjnym wydaje się kluczowe. I nie jest to narzędzie „na przyszłość”, ale wsparcie, które można wdrożyć tu i teraz – i z którego korzystają już firmy na całym świecie, niezależnie od skali działalności – uważa Jan Polívka.

Pełna wersja raportu jest dostępna na stronie naszej stronie internetowej po tym linkiem: https://fleetcor.eu/pl-pl/raport-w-pulapce-ofert.

*** 

Metodyka badania:  Badanie zostało zrealizowane w dniach 30.09.2024 r.–10.10.2024 r. przez SW RESEARCH Agencję Badań Rynku i Opinii metodą wywiadów on-line (CAWI) na panelu internetowym SW Panel. W ramach badania przeprowadzono 201 ankiet z respondentami panelu SW Panel, osobami decyzyjnymi/menedżerami w małych i średnich przedsiębiorstwach.