Maximaal gewicht vrachtwagen: wettelijke limieten en mogelijke boetes

Introductie

Als chauffeur of fleetmanager in België is het cruciaal dat u de wettelijke regels rond het maximaal toegestane gewicht of maximaal toegelaten massa (MTM) van uw vrachtwagen goed kent en naleeft. Dit is niet alleen belangrijk voor de veiligheid op de weg, maar ook om hoge boetes voor overladen en juridische problemen te vermijden. Dit artikel geeft u een duidelijk overzicht van de Belgische wetgeving, hoe u overbelasting kunt detecteren en berekenen, en welke gevolgen overtredingen kunnen hebben.

Key notes

• Het maximaal toegestane gewicht (MTM) voor vrachtauto’s in België is doorgaans 44 ton.

• Vlaanderen en Brussel hanteren extra gewicht tot 46 ton voor zero-emissie vrachtwagens.

• Wallonië laat combinaties met maximaal 50 ton toe onder specifieke voorwaarden.

• Sinds 2021 mogen emissievrije vrachtwagens in Vlaanderen zelfs tot 50 ton rijden mits voldoen aan technische criteria.

• Vanaf 2026 introduceert Vlaanderen de “brugformule” om het gewicht dynamisch te bepalen op basis van asafstand en voertuigtype.

• Boetes bij overgewicht zijn progressief en kunnen oplopen tot €75.000 plus voertuigstillegging.

Wettelijke grenswaarden voor het maximaal gewicht van een vrachtwagen

Het maximaal toegestane gewicht, ook genoemd de MTM (maximaal toegelaten massa), wordt vastgelegd in het kentekenbewijs van het voertuig en is bindend. Voor Belgische vrachtwagens gelden specifieke limieten, die afhankelijk zijn van het type en de configuratie van het voertuig.

In België kunnen voertuigen doorgaans de volgende maximale gewichten hebben:

Maximaal gewicht per type vrachtwagen

Tijdens controles wordt streng toegezien op overschrijding. De Vlaamse overheid benadrukt:

Met overladen rijden win je niks. Het verhoogt de kans op ongevallen en veroorzaakt schade aan onze wegen, wat vermeden moet worden.

Wat is het verschil tussen totaalgewicht en laadvermogen

Het totaalgewicht van het voertuig is de som van het lege gewicht plus de lading. Het laadvermogen is het maximaal toegelaten gewicht minus het eigen gewicht van het voertuig. Het is dus essentieel het eigen gewicht exact te kennen om correct te kunnen beladen.

Voorbeeld in cijfers

Stel dat uw vrachtwagen maximaal 18 ton mag wegen en leeg 8 ton weegt. Dan mag u dus maximaal 10 ton aan spullen meenemen.

Waarom is dit zo belangrijk?

Overladen zorgt voor snellere slijtage aan banden, remmen en andere onderdelen. Daarnaast verhoogt het de kans op ongelukken en zorgt het voor extra schade aan wegen en bruggen.

Technische aspecten van gewichtsverdeling en aslasten

Een vaak onderschat aandachtspunt is de juiste verdeling van het gewicht over de assen van uw vrachtwagen. Elk type voertuig heeft maximale aslasten die wettelijk zijn vastgelegd. Een verkeerd verdeelde lading kan leiden tot overschrijding van deze aslasten, zelfs als uw totaalgewicht binnen de norm blijft.

Het nauwkeurig meten en balanceren van deze lasten is essentieel om schade aan de wegen en banden te voorkomen en om controle te houden tijdens het rijden. Moderne weegsystemen kunnen assen afzonderlijk wegen, wat bijdraagt aan een betere naleving van de regels.

Hoe herkent u overbelading en hoe berekent u het?

• Gebruik van officiële weegbruggen

• Letten op slijtage aan banden en afwijkend rijgedrag

• Zelf het gewicht regelmatig berekenen met gegevens uit het kentekenbewijs

Berekening van overbelading

1. Neem de MTM uit het kentekenbewijs

2. Weeg het voertuig leeg

3. Tel het gewicht van de lading erbij op

4. Vergelijk met de MTM

Een overschrijding tot 5% wordt soms nog toegelaten, maar dit verschilt per regio en situatie.

Recente veranderingen in wet- en regelgeving

De Europese Unie werkt voortdurend aan harmonisatie van gewichts- en maatregels voor vrachtvervoer. Zo zijn er strengere controles aangekondigd en plannen voor meer gedetailleerde eisen aan sensoren en laadmonitoringsystemen. Dit betekent dat transportbedrijven steeds meer moeten investeren in compliance technologieën om aan blijven sluiten bij nieuwe normen en boetes te vermijden

Vlaanderen en Brussel hebben in 2021 een regeling ingevoerd waarbij emissievrije (zero-emissie) vrachtwagens tot 46 ton mogen rijden, mits voldoen aan strikte technische eisen zoals luchtvering. Wallonië laat onder voorwaarden combinaties tot 50 ton toe, met name voor lange en zware voertuigen.

Vanaf medio 2026 wordt een “brugformule” ingevoerd die het maximaal toegestane gewicht op basis van asafstand en voertuigtype berekent. Dit kan leiden tot een verhoging of verlaging van het gewicht voor bepaalde combinaties.

In België zijn de boetes voor overlading sinds 2022 sterk verhoogd, met een progressief boetebedrag afhankelijk van hoe zwaar de overtreding is. Daarnaast kunnen voertuigen worden stilgelegd bij ernstige overtredingen.

Wat zijn de boetes en mogelijke gevolgen?

Bron:  Intolaw - Boetes overbelading België

Praktijkvoorbeeld: gevolgen van overbelasting

Een bekend ongeluk betrof een overladen aanhanger die tijdens een noodstop op de binnenring rond Brussel kantelde (Strombeek-Bever, 2024).

• Dit leidde tot ernstige verkeershinder en wees op de risico’s van onvoldoende beladingscontrole.

• Politie en Brusselse overheid kondigen sindsdien strengere en innovatieve controles aan, waaronder dynamische weegsystemen.

Wie is er verantwoordelijk en hoe voorkomt u boetes?

De verantwoordelijkheid ligt bij zowel de chauffeur als het bedrijf dat de lading controleert en laadt. Het is zaak interne processen op te zetten die zorg dragen voor naleving van de wet- en regelgeving.

Praktische tips om boetes voor overbelading te voorkomen

• Laat regelmatig officiële gewichtscontroles uitvoeren

• Gebruik realtime beladingssensoren

• Train personeel over het belang van correcte belading

• Plan routes en laadvolgorde zorgvuldig

Hoe Fleetcor klanten helpt met compliance en gewichtsbeheer

Fleetcor biedt haar Belgische klanten geavanceerde fleetmanagementoplossingen met realtime monitoring van ladingen en naleving van de regels. Via slimme software en rapportagetools helpt Fleetcor bedrijven grip te houden op het gewicht van voertuigen, waardoor boetes en schade worden voorkomen.

Dit draagt bij aan een veiliger, efficiënter en duurzamer wagenpark, waarbij u niet alleen aan de wet voldoet, maar ook kosten bespaart en uw bedrijfsimago beschermt.

Conclusie

Als gebruiker van het Belgische wegennet is het essentieel de wettelijke limieten rond het vrachtwagengewicht strikt te respecteren. Zo verkleint u het risico op ongelukken, bespaart u geld op boetes en onderhoud, en draagt u bij aan duurzame mobiliteit. 

Wilt u als bedrijf écht het verschil maken in transportveiligheid, risicomanagement en naleving van wet- en regelgeving? Neem dan contact op met Fleetcor, uw partner voor efficiënt wagenparkbeheer en naleving. Wij bieden gespecialiseerde oplossingen om uw wagenpark veiliger, slimmer en goedkoper te maken. Ontdek hoe wij u kunnen helpen met compliance, monitoring en het voorkomen van boetes. Samen maken we uw transportproces beter en veiliger.